“صلح “ یا “ تسلیم“: بین دولتِ ترکیه و پ.ک.ک چه می‌گذرد؟
“صلح “ یا “ تسلیم“: بین دولتِ ترکیه و پ.ک.ک چه می‌گذرد؟
روناهی شورشگر
20 مارس ۲۰۱۳
چندین ماه است که مذاکره بینِ عبدالله اوجالان، رهبرِ پ.ک.ک/ک.ج.ک و دولتِ ترکیه، برای “ حلِ مساله‌ی کرد ” به طورِ علنی و رسمی در جریان است.
در ۳ ژانویه، احمد ترک و آیلا اکات آتا، دو نفر از سیاست‌مدارانِ کرد در ترکیه، به زندانِ امرالی رفتند و با اوجالان ملاقات کردند.
در ۲۳ فوریه برای بارِ دوم، ۳ نفر از وکلای حزبِ صلح و دموکراسی، نماینده‌ی جنبشِ کرد در مجلسِ ترکیه، در زندان امرالی با اوجالان ملاقات کردند و پیغام‌های او را در ۱ مارس به کادرِ کوهِ قندیل، و به مراد قریلن، فرماندارِ پ.ک.ک رساندند.
در هفته‌ی گذشته، مراد قریلن به پیغامِ اوجالان پاسخ داد و گفت “ چارچوبی که از طرفِ اوجالان تعیین شده را می‌پذیریم و تصمیمی که اوجالان خواهد گرفت، از طرفِ کادر قندیل اجرا می‌شود. “
کسانی که شرایطِ ترکیه و جنبشِ کردِ این کشور را دنبال میکنند به خوبی می‌دانند “چارچوبی که اوجالان تعیین کرده است “ چیزی جز عقب‌نشینی از اهدافِ رادیکالِ جنبش و مبارزه‌ی مسلحانه علیه دولتِ ترکیه، و محدود کردن مساله‌ی کُرد به “ یک مشکلِ درونیِ دموکراسیِ ترکیه “ نمی‌باشد.
جنبشِ کرد پس از فروپاشیِ شوروی، در کنگره‌ی پنجمِ خود در ۱۹۹۵، و بعد از دستگیری اوجالان در ۱۹۹۹، به سمتِ تغییرِ سیاست‌اش رفت و از اهدافِ انقلابی و استقلال‌طلبانه کاملا عقب‌نشینی کرد. جنبش که در ابتدا به دنبالِ تشکیلِ یک کردستانِ مستقلِ سوسیالیست بود، به مرورِ زمان این هدف را به تشکیلَ فدراسیون، تشکیلِ جمهوریتِ دموکراتیک، به‌دست‌آوردنِ “ خودمدیریتِ دموکراتیک “ و اخیرا، به “ترکیه‌ی دموکراتیک با ریاستِ طیب اردوغان “ تبدیل کرد.
در نقشه‌ی راهِ اوجالان و دولت برای “حلِ مساله‌ی کرد “، به “استراتژیِ چهار پله “ اشاره می‌شود. اولین گام، آتش‌بست می‌باشد که اوجالان احتمالا در ۲۱ مارسِ ۲۰۱۳، یعنی نوروز، اعلام خواهد کرد. دومین گام، تخلیه‌ی نیروی مسلح پ.ک.ک از مرزهای ترکیه به ایران، سوریه یا عرق هست، که تا خرداد یا تیرماه، کاملا انجام خواهد شد. در سومین گام، بینِ دولت و نیروی مسلحِ پ.ک.ک مذاکره شروع خواهد شد و بر طبق آن برای به پایان رسیدنِ جنگِ ۳۵ ساله‌ی پ.ک.ک، نه خودمدیریت دموکراتیک و نه فدراسیون، بل‌که رفرمی “دموکراتیک “ در سه عرصه، کافی می‌باشد:
۱) تعریفِ شهروندی در قانونِ اساسیِ جدید آ.ک.پ: در قانونِ اساسیِ جدید، به ملیتِ ترک یا کرد اشاره‌ای نخواهد شد و شهروندی تنها تحتِ نامِ “ترکیه ” تعریف خواهد شد.
۲) از بین‌بردنِ موانعِ قانونی برای امکانِ آموزش به زبانِ مادری
۳) تقویتِ اداراتِ محلّی در چارچوبِ “منشورِ اروپاییِ اداراتِ محلیِ خودمختار” (european charter of local self-Government)
و در آخرین گام ، در صورتِ رسیدن به توافق با پ.ک.ک، نیروهای پ.ک.ک کاملا خلعِ سلاح می‌شوند.
روزِ دوشنبه، ۱۸ مارس، سلاح‌الدینِ دمیرتاش، رئیسِ حزبِ صلح و دموکراسی، آخرین پیغامِ اوجالان را اعلام کرد:
“ روند مذاکرات به خوبی پیش می‌رود. ما هدف‌مان دموکراتیک کردن سراسرِ ترکیه است. سعی ما برای این است و می‌خواهم ۲۱ مارس، در تظاهراتِ نوروز در این مورد پیغامی منتشر کنم. مساله‌ی اصلاحات را نیز به زودی، بدونِ وقت تلف کردن، حل می‌کنم. امیدوارم که مجلس نیز برای عملی‌شدنِ عقب‌نشینی (منظور از عقب‌نشینی، منتقل کردنِ نیروی مسلحِ پ.ک.ک به بیرون از مرزهای ترکیه می‌باشد) و رسیدن به صلحِ دائمی، وظیفه‌ی تاریخی‌اَش را انجام دهد”.
اسنادِ ملاقاتی که اوجالان با سیاست‌مداران در ۲۳ فوریه داشت، نیز (بدونِ اختیارِ جنبش) در رسانه‌های ترکیه منتشر شده بود. در این ملاقات نکته‌‌ی جالب و جنجال برانگیزی وجود دارد: اوجالان که هواداران خود را برای عدمِ اخلال در روندِ “ صلح ” تهدید می‌کند، و نرمشِ قابلِ توجهی در مقابلِ اسلام‌گرایان نشان می‌دهد، در مقابلِ این ادعا که عقب‌نشینی از قندیل به تضعیعفِ چریک‌ها منجر خواهد شد، میگوید: “ این ادعا را قبول ندارم، اتفاقا ما نیروهای خود را در مناطقی که به آن‌جا عقب‌نشینی می‌‌کنیم تقویت خواهیم کرد، سوریه و ایران را در نظر بگیرید… ” او مدّعی می‌شود که در سوریه ۵۰ هزار نیرو، در قندیل ۱۰ هزار نیرو و در ایران ۴۰ هزار نیرو تحتِ اختیار دارد.
وقتی در ملاقات، به نقشه‌ی آ.ک.پ، حزبِ حاکمِ ترکیه برای تصویبِ یک قانونِ اساسیِ جدید و تغییرِ نظامِ حکومتیِ کشور (تبدیلِ نظامِ ریاست‌جمهوری و نخست‌وزیری به سیستمی حکومتی مانند آمریکا) اشاره می‌شود، و درباره‌ی نگرانی از شکل‌گیریِ یک دولتِ توتالیتر مذهبی در ترکیه از اوجالان سوال می‌شود، او تنها میگوید به پیش‌نهادِ تغییراتی که آ.ک.پ داده است می‌توان فکر کرد و ضمنا بیان می‌کند که “ از ریاستِ آقای طیب دفاع خواهیم کرد ”. او می‌خواهد در این زمینه واردِ هم‌کاری با آ.ک.پ شود و معتقد است که اصلاحاتِ سیستمِ دولتی در ترکیه باید مثلِ نظامِ آمریکا بشود. او هم‌چنین بر اهمیتِ این تغییر در ساختارِ سیاسیِ ترکیه تاکید می‌کند و معتقد است تحولی اساسی‌تر و عمیق‌تر از انقلابِ مشروطه و جمهوریِ ترکیه خواهد بود و باید برایِ تحققِ آن تلاش کنند و در صورتِ موفقیت یک “جمهوریِ کامل “ شکل خواهد گرفت.
به طور کلی اوجالان باور دارد که “ اگر ترکیه کاملا دموکراتیک بشود، مساله‌ی کرد نیز حل خواهد شد “. در حالی که تحتِ اقتدارِ اسلامِ سیاسی با نماینده‌گیِ آ.ک.پ، جنبش‌های مترقیِ سیاسیِ ترکیه از جمله دانش‌جویان، کارگران، زنان و چپ، تحتِ سرکوبِ شدیدی قرار دارند و “اسلامِ معتدلِ “ آ.ک.پ با سیاست‌های اقتصادیِ نئولیبرال، ترکیه را به ژاندارمِ آمریکا در ترکیه تبدیل کرده است. در شرایطی که آ.ک.پ. کاملا بر ضدِّ منافعِ مردمِ زحمت‌کش و طبقه‌ی کارگرِ ترکیه و کردستان عمل می‌کند، اوجالان و جنبشِ کرد به آ.ک.پ و “مدلِ آمریکا“ برای “حلِ مساله‌ی کرد و دموکراتیک کردنِ ترکیه “ چشمِ امید دوخته‌اند! به نظر می‌رسد که نگرشِ جنبشِ کرد در واقع با سیاست‌های آمریکا در موردِ خاورمیانه نیز هم‌سو است. هدفِ آمریکا برای “آوردنِ دموکراسی به خاورمیانه“، در ترکیه و احتمالا در سوریه و ایران نیز، به کمک جنبشِ کرد با رهبریِ اوجالان، دنبال خواهد شد.
در نتیجه، تحلیلِ درست و شجاعانه‌ی نگرشِ جنبشِ کرد (پ.ک.ک / پ.ج.ا.ک و دیگر شاخه‌های ک.ج.ک) و تعیینِ استراتژیِ آینده در مقابلِ این شرایط، وظیفه‌ی فوریِ کمونیست‌های سراسرِ خاورمیانه می‌باشد. هم‌بسته‌گی بینِ مردمِ زحمت‌کشِ کردستان و دیگر مردمِ منطقه، تنها با آگاهی در برابرِ سیاست‌های فریب‌دهنده‌ی بورژوازی (از جمله بورژوازیِ کرد) و امپریالیسم، می‌توان صورت بگیرد.
منابع:
-
http://www.sosyalistforum.net/makaleler/58433-dort-basamakli-merdiven-stratejisi.html
-
· پاسخِ قارایلان، فرماندارِ پ.ک.ک به پیغام اوجالان:
http://haber.gazetevatan.com/karayilandan-mektuba-cevap/۵۲۲۲۵۱/۱/gundem
-
· پیغامِ اوجالان که از طرفِ سلاح‌الدین دمیرتاش در ۱۸ مارس اعلام شد:
گروه پروسه 