پرونده انفجار آمیا هنوز در ابهام…..ایران یا اسراییل؟ مساله این است
مصاحبه با لوسیانا گینزبرگ از بازماندگان قربانیان انفجار مرکز یهودیان در آرژانتین(آمیا)
بهرنگ زندی
در انفجار ژوئیه سال ١٩٩۴، ساختمان سازمان فرهنگی موسوم به انجمن همیاری اسراییل و آرژانتین (آمیا) در بوئنوس آیرس هدف بمب‌گذاری قرار گرفت که هشتاد و پنج کشته و سیصد زخمی برجای گذاشت.به دنبال وقوع انفجار آمیا، آرژانتین هشت تن از مقام‌های بلندپایه‌ی وقت جمهوری اسلامی ایران را، از جمله «اکبر هاشمی رفسنجانی»، «احمد وحیدی»، «علی فلاحیان» و «محسن رضایی»، به عنوان متهمان اصلی این حادثه معرفی کرد و پلیس بین‌الملل نیز برای برخی از این افراد حکم جلب صادر کرد. پروندهی آمیا با شهادت «ابوالقاسم مصباحی مقدم» از ماموران پیشین وزارت اطلاعات ایران مبنی بر نقش مستقیم حسن روحانی در این حمله تروریستی ابعاد تازه‌ای به خود گرفت. اتهامی که از طرف مصباحی مقدم به روحانی وارد شد، چند روز پیش از نوزدهمین سالگرد انفجار آمیا از طرف نیسمن قاضی این پرونده رفع اتهام شد..پروندهی آمیا تا زمان حاضر از طرف دولت آرژانتین باز نشده است. جمهوری اسلامی ایران سال گذشته در مراسم یادبود دولتی کشته‌شدگان این حادثه در آرژانتین شرکت کرد. در این مورد قربانیان این حادثه خواستار باز شدن پرونده از طرف دولت آرژانتین هستند.
در بیستمین سالگرد این انفجار با خانم لوسیانا کینزبرگ از بازماندگان این حادثه به گفت‌وگو نشستیم. خانم «لوسیانا گینزبرگ»، فرزند «خوزه انریکه گینزبرگ»، از قربانیان انفجار آمیا، و نیز از اعضای رهبری حزب چپ رادیکال «جنبش پیکترهای انقلابی»، تی پی آراست. مادر لوسیانا گینزبرگ، خانم «لورا گینزبرگ»، رهبر انجمن تحقیقات درباره کشتار آمیا (آپمیا) و هماهنگ کننده‌ی تجمع اعتراضی 18 جولای در سالروز انفجار آمیا است. کینزبرگ تبییین متفاوتی با آنچه که تا کنون در مورد آمیا شنیده‌اید دارد.
بهرنگ زندی: چرا موسسه‌ی یهودی آمیا؟ در این موسسه چه می‌گذشت که هدف چنین حمله تروریستی قرار گرفت؟
لوسیانا گینزبرگ: در واقع دلیل اصلی آن‌که آمیا هدف آن حمله قرار گرفت هنوز مورد پرسش است، پرسشی که تا به الان پاسخی برای آن نداریم، زیرا تا این لحظه پروندهی سری آن که در دست سازمان اطلاعات دولت آرژانتین است گشوده نشده است. بنابراین ما نمی‌توانیم اسناد و شواهدی مبنی بر این‌که چرا آمیا را مورد هدف قرار داده‌اند داشته باشیم. و این‌که چرا و چه کسی آمیا را مورد حمله قرار داده است؟ به همین خاطر این برنامه‌ی اصلی خانواده‌های قربانیان از زمان ریاست جمهوری کارلوس منم بوده است که این پروندهی سری باز شود و تا ریاست جمهوری کریستینا نیز این پرونده گشوده نشده است.
آمیا موسسه‌ای است که یهودیان را در آرژانتین و در مکان‌های مختلف گرد هم می‌آورد و فعالیت‌های مختلفی از جمله فعالیت‌های فرهنگی، فعالیت‌های کارگری و فعالیت‌های مذهبی را ارائه می‌دهد. در نتیجه محدوده‌ی گسترده‌ای از فعالیت‌ها را برای جامعه‌ی یهودی پوشش می‌دهد.
بهرنگ زندی: آیا منظور شما این است که فعالیت‌های سیاسی در آمیا در آن زمان انجام نمی‌شد؟
لوسیانا گینزبرگ: رهبری آمیا در طول تاریخ با رهبران صهیونیسم در اسرائیل پیوند خورده است. این ماهیت سیاسی رهبری آمیا بود.
بهرنگ زندی: و رهبر آمیا جز کشته شدگان نبود؟
لوسیانا گینزبرگ: بسیاری از کسانی که در آمیا کار می‌کردند کشته شدند اما رهبری در میان کشته‌شدگان نبود. رئیس آمیا در آن زمان به نام روبن براخا در مظن اتهام است که پیش از انفجار از این حمله با خبر بوده است. این ادعایی نیست که تنها ما داریم بلکه بسیاری از سازمان‌های حقوق بشری نیز به آن باور دارند.
بهرنگ زندی: با گذشت 20 سال از حمله به آمیا هنوز محاکمه نشده‌اند چرا؟
لوسیانا گینزبرگ: دلیل اول این است که پروندهی سری آن هنوز باز نشده است. با آن‌که اطلاعات فراوانی در مورد این پرونده وجود دارد هنوز مسببین آن شناخته شده نیستند. این دلیل اصلی‌ست. دلیل دیگر آن است که پروسه‌ی پرونده بسیار غیرمعمول پیش رفته است. حتی سرپرست موسسه‌ی رسیدگی به پرونده قاضی گالیانو در روند پرونده سنگ‌انداری می‌کرد به همین دلیل این پرونده بارها و بارها عقب می‌افتاد. در نتیجه ما در چنین شرایطی هستیم.
بهرنگ زندی: جمهوری اسلامی ایران چه نقشی در حمله به آمیا داشته است؟
لوسیانا گینزبرگ: این‌که جمهوری اسلامی چه نقشی را بازی کرده است مشخص نیست. آنچه ما می‌دانیم این است که آن‌ها همراه با دولت آرژانتین مراسم یادبود برای کشته‌شدگان آمیا برگزار کردند و این مراسم تلاشی بود برای بستن پروندهی آمیا. بر این اساس ما می‌دانیم به پیشرفت پروسه‌ی پرونده کمکی نکرد. این مراسم یادیود توافق‌نامه‌ای بین دولت آرژانتین و جمهوری اسلامی ایران در سال گذشته بود. امسال مراسم یادبود توسط دادگاه آرژانتین لغو شد. این برخلاف قانون اساسی بود و بر اساس رای دادگاه صورت گرفت.
بهرنگ زندی: در دهه‌ی 1989 و 90 به خصوص پس از فروریختن دیوار برلین جمهوری اسلامی ایران سیاست متفاوتی را در روایط خارجی و روش‌های دیپلماتیک خود اتخاذ کرد. برای مثال یک نمونه‌ی آن ترور و کشتن فعالان سیاسی ایرانی به طور گروهی در خارج از کشور بود. ما شاهد چندین قتل زنجیره‌ای بودیم و ترور دیگری در آلمان و فرانسه و همین‌طور ترور دسته‌جمعی تعدادی از فعالان کرد در میکونوس را داشته‌ایم. با این پیشینه انفجار آمیا که آلبرت نیسمن که ادعا میکند ایران در آن دست داشته است منطقی‌تر به نظر می‌رسد که توسط جمهوری اسلامی ایران صورت گرفته است. گرچه جمهوری اسلامی آن را انکار میکند. سوال اینجاست که فکر می‌کنید تا چه حد این انکار جمهوری اسلامی ایران بر اساس حقیقت است یا ممکن است بازی‌های پشت پرده است و سعی دارند به دست نداشتن در این حمله تظاهر کنند؟
لوسیانا گینزبرگ: امروز ما نمی‌توانیم بگوییم که جمهوری اسلامی واقعا دست داشته است یا خیر. زیرا ما مدرکی برای اثبات نداریم. به همین دلیل است که خانواده‌ی قربانیان آمیا بر این نکته پافشاری می‌کنند که این پروندهی سری باز شود. و در این صورت است که بخوانیم و بفهمیم که چه کسانی پشت این حمله بودند؟ البته ما معتقدیم که دولت ایران باید محاکمه و مجازات شود. ما باید مدارک کافی داشته باشیم که چه کسانی در آن دست داشته‌اند تا بتوانیم آن‌ها را محکوم کنیم. زیرا پروسه‌ی محاکمه‌ی کسانی که در آن‌جا حضور نداشته‌اند سیاستی صهیونیستی‌ست. هم‌زمان آن‌ها سعی دارند که از پروندهی آمیا برای منافع سیاسی دولت اسرائیل بهره ببرند.
بهرنگ زندی: آیا بر این باور هستید که دولت‌های جمهوری اسلامی و اسرائیل در حمله به آمیا متحد بوده‌اند؟
لوسیانا گینزبرگ: اولین مسبب بسته ماندن این پرونده دولت آرژانتین است. زیرا دولت آرژانتین توانایی آن را دارد که پروندهی سری را باز کند اما این کار را نمی‌کند. می‌شود گفت که جمهوری اسلامی هم در این پرونده با آن‌ها همراستا بوده است. زیرا آن‌ها در برگزاری یادبود آمیا با دولت آرژانتین همکاری کردند و در بسته ماندن این پرونده همکاری دارند. و دولت اسرائیل توسط نمایندگان قانونی‌شان که شامل رهبران آمیا هم می‌شود هم در بسته ماندن این پرونده مسئول هستند و سعی دارند که از آن در استفاده‌ی سیاسی برای کوباندن دولت ایران بهره ببرند.
بهرنگ زندی: چرا اسرائیل می‌توانسته است در این حمله نقش داشته باشد؟
لوسیانا گینزبرگ: هیچ کدام از احتمالات قابل اثبات نیستند تا زمانی که پرونده باز نشود. ما می‌توانیم بگوییم که روبن براخا رئیس آمیا در مظن اتهام است، اما این اتهام او قابل اثبات نیست. در این مورد ما همیشه امکان وجود نقش اسرائیل را در این حمله را مطرح کرده‌ایم اما مدرکی برای اثبات آن نداریم و تا زمانی که خواست ما برای گشودن پرونده عملی نشود نمی توانیم اطمینان ببخشیم که آن‌ها مسئول این حمله هستند.
بهرنگ زندی: نیسمن به عنوان مسئول پرونده ادعاهای متناقضی را طی این سال‌ها عنوان کرده است. برای نمونه نام حسن روحانی به عنوان رئیس جمهوری ایران را از فهرست در تعقیب حذف کرد و مسئولیت او را در سال گذشته در حادثه‌ی امیا انکار کرد. آیا نیسمن سیاست‌های دیکته‌شده‌ای را دنبال میکند؟
لوسیانا گینزبرگ: ما باور داریم که فعالیت‌های نیسمن جهت‌گیری‌های سیاسی خاصی دارد. او اطمینان حاصل می‌‌بخشد که ونزوئلا دروازه‌ی ایران به روی آمریکای لاتین است. و او پای ونزوئلا را هم به پرونده باز میکند. همچنین فعالیت‌های نیسمن با سیاست‌های رهبری صهیونیستی در این پرونده در آرژانتین همراستا است، و او از این پرونده علیه ایران استفاده میکند و اکنون قوه قضاییه آرژانتین به این نتیجه رسیده است که مراسم یادبود بر اساس قانون نبوده است. و آن‌ها اقدام به درخواست برای استرداد مقامات ایرانی دست داشته در این پرونده از اینترپل درخواست کرده‌اند و تحت پیگرد اینترپل قرار داده‌اند در حالی که آن‌ها در محاکمه حضور نداشته‌اند. این تصمیمی بود که قوه‌ی قضاییه آرژانتین دو ماه پیش گرفت.این قرار زمانی هم توسط نیسمن ارائه شده بود.
بهرنگ زندی: از آنجایی که دولت جمهوری اسلامی در حال حاضر در حال مذاکرات با ایالات متحده است و حسن روحانی رئیس جمهوری ایران در تلاش است که روابط خود را با ایالات متحده در سطحی آرام‌تر و قابل حل‌وفصل بکشاند، آیا فکر می‌کنید پروندهی آمیا که ایران را مسئول این انفجار می‌داند مسیر این پرونده تغییر یابد و نیسمن سیاست جدیدی را اتخاذ کند؟ از آنجایی که سال گذشته درست پس از ریاست جمهوری روحانی نام وی از لیست نیسمن حذف شده بود آیا فکر می‌کنید اسامی مقامات دیگر مانند هاشمی رفسنجانی که هم‌زمان با کارلوس منم رئیس جمهوری وقت ایران بود و مورد اتهام در صدور فرمان حمله بود از این فهرست پاک شود؟
لوسیانا گینزبرگ: شما درست می‌گویید، نام روحانی در فهرست تعقیب اینترپل نیست. نمود نتیجه‌ی مذاکرات ایران با ایالات متحده را می‌توان در برگزاری سالگرد آمیا در آرژانتین در سال گذشته دید. زیرا زمانی که این مراسم یادبود برگزار شد ایالات متحده با برگزاری آن اعلام موافقت کرد. در این مورد جمهوری اسلامی ایران با ایالات متحده همراستا بودند. بنابراین این بخشی از سیاست‌های ایالات متحده در فراهم ساختن زمینه‌های مذاکره با ایران بود.
بهرنگ زندی: آیا جمهوری اسلامی ایران به اندازه‌ی گذشته در سیاست‌های کشورهای آمریکای لاتین و آرژانتین نقشی بازی میکند؟
لوسیانا گینزبرگ: در واقع تا آنجایی که ما می‌دانیم آمریکای لاتین هدف اصلی جمهوری اسلامی نیست. زیرا ما می‌بینیم که دولت ایران بیش‌تر نگران دخالت‌گری در عراق دوشادوش دولت آمریکا است. کشورهایی که در حال حاضر تاثیر بیش‌تری بر آمریکای لاتین دارند چین و روسیه هستند، نه ایران.
بهرنگ زندی: برنامه‌ی شما برای آن‌که دولت را مجبور به باز کردن پروندهی سری آمیا بکنید چیست؟
لوسیانا گینزبرگ: در این مورد ما با پروژه‌ی قانونی سازمان آپمیا همراه هستیم. این سازمانی‌ست که توسط بازماندگان قربانیان آمیا تشکیل شده است و هدف آن این است که پرونده‌های سری آژانس‌های اطلاعاتی دولت در مورد آمیل گشوده شود و حتی کمیسیون پارلمانی در کنگره نیز این طرح را مطرح کرده است. اولین قدم آن است که این پرونده گشوده نشود. به همین خاطر ما تظاهراتی را ترتیب داده‌ایم و در جمعه نوزدهم جولای این تظاهرات توسط آپمیا سازمان‌دهی شده است. و ما در این تظاهرات اهداف سیاسی خود را مطرح خواهیم کرد. پوسترهایی را در شهر بوینس ایرس با خود خواهیم برد. میتینگی را در این مورد ترتیب داده‌ایم و از طریق این نوع مبارزه انتظار داریم که بتوانیم قدمی در راه باز شدن این پرونده برداریم. و انتظار داریم که طرح قانونی آپمیا را نیز از این طریق به تصویب برسانیم. و در نهایت بتوانیم این خواسته‌ی بازماندگان را محقق کنیم.
گروه پروسه 